بررسی مطابقت لفظ و معنی در برخی مفردات جزء 30 قرآن کریم

هماهنگی لفظ و معنی در قرآن، یکی از ابعاد گسترده ی اعجاز بیانی آن است و بدین معنی است که انتخاب مناسب الفاظ و تعابیر و شیوه ی بیان آنها در قرآن، معنای مورد نظر را به بهترین وجه به خواننده القا می کند. در این رساله، موضوع مطابقت لفظ و معنی در قرآن، از طریق توجه به بافت کاربرد الفاظ مفرد و مشتقات آن-ها و مطالعه ی نقش برخی عوامل ساختاری مانند سبک ادبی خاص و بلاغت، نظم و انسجام، آهنگ و موسیقی آیات قرآن در دلالت الفاظ بر معانی آن، با تحلیل های ادبی و زبان شناختی(علم تحلیل گفتمان و معنی شناسی) بررسی شد.مساله ی هماهنگی لفظ و معنی از سه بعد متفاوت بررسی شد که موارد تاثیر بافت بر رابطه ی لفظ و معنی، نقش بلاغت در این رابطه و هم چنین تاثیر کاربرد اصول زبان شناختی انسجام و توازن بر موضوع مطابقت لفظ و معنی را شامل می شدند.روش استفاده شده در این پژوهش کتابخانه ای است. نمونه-ها از کتاب قرآن انتخاب شدند و با استفاده از داده های جمع آوری شده از کتب و منابع گوناگون از جمله نرم-افزار "سلسبیل" ، از دو دیدگاه ادبی و زبان شناختی توصیف و تحلیل شدند. در این تحلیل ها از نظریه های مختلف ساختارگرایی سوسور، نقش گرایی هالیدی و فرضیه ی گرامون در توازن آوایی بهره گرفته شد. نتایج بخش های مختلف پژوهش از این قرار است: انتقال معانی دقیق الفاظ در ساختار کلام قرآن تنها در بافت زبانی و در ارتباط الفاظ با یکدیگر انجام می گیرد. موسیقی موجود در الفاظ و آیات قرآن با معانی دلالت شده از آن ها هماهنگ است و بلاغت و زیبایی های ظاهری موجود در آیات قرآن علاوه بر تاثیر زیبایی شناختی بر مخاطب، در القای معنی مورد نظر از آیات نیز نقش دارد.